زمین یک کره کامل نیست. پس قدرت میدان گرانشی آن در سراسر سطح آن در نوسان است. تغییرات در توپوگرافی، ارتفاع، عرض جغرافیایی و تراکم زیرزمینی می تواند بر نیروی گرانش تأثیر بگذارد. گرانش سنج نوعی شتاب سنج است که برای اندازه گیری دقیق قدرت میدان گرانشی محلی با اندازه گیری شتاب ثابت گرانش رو به پایین استفاده می شود. با این توصیف در ادامه نوشته میخواهیم بدانیم که دستگاه گراویمتری چیست؟ چه مزایا و کاربردهایی دارد و در چه صنایعی از آن استفاده میشود؟
دستگاه گراویمتری یا اندازهگیری گرانش (gravimeter) یک دستگاه است که برای اندازهگیری تغییرات نیروی گرانش در مناطق مختلف زمین استفاده میشود. نیروی گرانش ناشی از وجود جرم در داخل زمین است و میتواند به عنوان یک نشانگر مهم در مطالعات جیوفیزیکی و زمینشناسی عمل کند. این دستگاه مبتنی بر اصل تاثیر میدان گرانش بر حرکت یک جسم جرمی است.
همانطور که میدانید گرانش نیروی جاذبه است که بین دو جسم وجود دارد و باعث جذب یا جلب آنها به یکدیگر میشود. دستگاه گراویمتری یا گرانی سنج با استفاده از تکنولوژیهای مختلفی این نیروی گرانش را اندازهگیری میکند.
گراویمتر معمولاً شامل جسم حساس، سنسورها، سیستن الکترونیک و نمایشگر است. جسم حساس در دستگاه، که معمولاً آویزان است، تحت تأثیر نیروی گرانش قرار میگیرد و حرکت میکند. سنسورها این حرکت را اندازهگیری کرده و به الکترونیک دستگاه ارسال میکنند. سیستم الکترونیک اطلاعات دریافتی را پردازش کرده و از طریق نمایشگر به کاربر نتایج را نمایش میدهد. برخی از گراویمترها امکان ذخیرهسازی داده و اتصال به سیستمهای کنترلی را دارا هستند.
محصولات مرتبط : دستگاه گراویمتریک Gravimetric
گرانش سنج ها یا دستگاههای گراویمتری به طور کلی به دو نوع مطلق و نسبی طبقه بندی میشوند. برخی از مدلهای گراویمتر عبارتند از:
در بخش قبل با دستگاه گراویمتری یا گرانی سنجش آشنا شدیم و فهمیدیم دستگاهی است که برای اندازه گیری نیروی گرانش مورد استفاده قرار میگیرد. گراویمترها کاربردهای بسیاری دارند و دقت و حساسیت بالایی در ساخت آنها بکار رفته است. به گونهای که میتوانند تغییرات کوچک در نیروی گرانش زمین را تشخیص دهند. به همین دلیل در زمان خرید دستگاه گراویمتری باید به جزئیات بسیاری توجه کرد. این دستگاه هم نمونه ایرانی و هم نمونه خارجی دارد که هر کدام مزایای خاص خود را دارند. به همین دلیل قبل از اقدام برای خرید باید به برند دستگاه، ویژگی و مشخصات آن، کاربرد و مورد استفاده و نکات مهم دیگر توجه کنید. البته قیمت دستگاه گراویمتری نیز اهمیت زیادی دارد که آن هم به مولفههای مختلف چون ایرانی و خارجی بودن و کیفیت وابسته است. به همین دلیل میتوانید با متخصصان ما در آرنیک کو در ارتباط باشید.
مشخصات دستگاه گراویمتری ممکن است بسته به نوع و مدل دستگاه متفاوت باشد. اما برخی از مشخصات عمومی که ممکن است در دستگاههای گراویمتری وجود داشته باشد عبارتند از:
ویژگیهای خاص دستگاه گراویمتری
دستگاه گراویمتری یا گرانی سنچ علاوه بر ویژگیهای فنی گفته شده، قابلیتهای دیگری هم دارد که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
این ویژگیها به کاربران اجازه میدهند تا از دستگاه گراویمتری یا گرانی سنج بهتر استفاده کنند.
دستگاه گراویمتری دارای مزایای مهمی است که به دانشمندان در رشتههای مختلف از جمله زمینشناسی، جئوفیزیک، نفت و گاز، علوم مهندسی و سایر حوزههای مرتبط کمک میکند. برخی از مزایای این دستگاه عبارتند از:
اندازهگیری دقیق تغییرات نیروی گرانش: دستگاه گراویمتری قادر است تغییرات بسیار کوچک در نیروی گرانش را با دقت بالا اندازه گیری کند.
مطالعه ساختار زمین: تغییرات نیروی گرانش در مناطق مختلف زمین، به ما اطلاعاتی در مورد توپوگرافی، ضخامت لایهها، وجود ساختارهای زیرزمینی (مانند کوهستانها و درهها) و دیگر ویژگیهای ساختاری زمین میدهد.
کاربردهای زمینشناسی و زلزلهشناسی: گراویمترها در مطالعات زمینشناسی و زلزلهشناسی به عنوان یک ابزار قوی مورد استفاده قرار میگیرند.
کاربردهای صنعتی و بهرهبرداری از مخازن نفت و گاز: استفاده از دستگاههای گراویمتری برای تحلیل مخازن هیدروکربوری، ویژگیهای ساختاری مخزن و غیره به شرکتهای نفتی در بهرهبرداری کمک زیادی میکند.
پایش تخریبها و جابجایی های زمین: برخی تغییرات در زمین با فعالیتهای انسانی رخ میدهد که با استفاده از این دستگاه مهندسان میتوانند تخریب و جابجایی زمین را مدیریت و کنترل کنند.
پیش بینی زمین لرزه: تحلیل دقیق نیروهای گرانشی با کمک دستگاه گراویمتر میتواند الگواا و الزامات مربوط به فعالیتهای زمینلرزه ای را شناسایی کند.
تحقیقات علمی: از این دستگاه در علوم مختلفی مانند فیزیک، مهندسی، نجوم، علوم زمین و غیره استفاده میشود.
دستگاه گراویمتری دارای ویژگیهای زیر است:
با توجه به کاربردهایی که این وسیله دارد باید گفت ویژگیهای خاص آن باعث شده در زمینههای علمی و صنعتی بسیار مورد استفاده باشد.
دستگاههای گراویمتری در صنایع و زمینههای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. بعضی از این صنایع و زمینهها عبارتند از:
در صنایع استخراج و تولید نفت و گاز، دستگاههای گراویمتری برای بررسی تغییرات نیروی گرانشی در محلولهای آبی و نفتی استفاده میشوند. این اندازهگیریها میتوانند به شناسایی ذخایر نفتی و تحلیل تغییرات میدانهای گرانشی در محیط زیرزمینی کمک کنند.
دستگاههای گراویمتری برای مطالعه تغییرات نیروی گرانشی در مناطق مختلف به کار میروند. این اندازهگیریها به تحلیل توزیع نیروی گرانشی و درک بهتر ساختار زمین و تغییرات آن کمک میکنند.
در علوم فضایی، دستگاههای گراویمتری یا گرانی سنج برای اندازهگیری تغییرات نیروی گرانشی در نقاط مختلف زمین و همچنین بر روی اجسام آسمانی مورد استفاده قرار میگیرند. این اندازهگیریها به بررسی ساختار و ترکیب سیارات و ماهها و نیز مطالعه پدیدههای گرانشی در فضا کمک میکنند.
دستگاههای گراویمتری برای اندازهگیری نیروی گرانشی در مختلف مناطق زمین و همچنین مطالعه تغییرات نیروی گرانشی در اثر جابجایی آب، یخ، تغیبرات منابع آب، طغیان رودخانهها و غیره مورد استفاده هستند.
در هوافضا از این دستگاه برای مطالعه تغییرات نیروی گرانشی در سیستمهای فضایی و ماهوارهها استفاده میشود. این اندازهگیریها به بررسی میدان گرانش در مدارهای ماهوارهها، تغییرات توزیع جرم در سیستمهای فضایی و نیز تاثیرات گرانشی در حرکت ماهوارهها کمک میکنند.
البته باید اشاره داشت که دستگاههای گراویمتری یا گرانی سنج در زمینههای مختلفی مانند آزمایشگاههای تحقیقاتی، صنایع مختلف مهندسی و معماری، اندازه گیری رویدادهای طبیعی، زمین شناسی مهندسی، مطالعات دریانوردی و غیره نیز کاربرد دارند.
دستگاه گراویمتری یا گرانی سنج آرنیک کو ، وسیله ای با دقت و حساسیت بالا برای اندازه گیری تغییرات بسیار کوچک نیروی گرانش است. این دستگاه با ویژگیها، مزایا و مشخصههای خاص خود در علوم مختلف کاربردهای بسیار زیادی دارد. در این نوشته نیز ما جزئیات مهمی برای دستگاه گرانش سنج بیان کردیم که به شما در خرید و انتخاب دستگاه مناسب کمک میکند.