لولههای پلی اتیلن به دلیل ویژگیهای خاصی که دارند، در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز، آب و فاضلاب، ساختمان سازی و کشاورزی به عنوان یکی از راهحلهای پرکاربرد برای انتقال مایعات و گازها مورد استفاده قرار میگیرند. اما برای اطمینان از کیفیت و عملکرد بهینه این لولهها آزمون و کنترل کیفیت ضروری است. به همین دلیل در ادامه این نوشته به بررسی دستگاه های آزمایشگاهی لوله های پلی اتیلن میپردازیم.
همانطور که اشاره کردیم در صنعت لوله کشی و کاربردهای مختلف دیگر، لولههای پلی اتیلن به دلیل ویژگیهای خاصی که دارند مورد استفاده قرار میگیرند. برای اطمینان از کیفیت و عملکرد صحیح لولهها آزمونهای خاصی وجود دارد که در ادامه بررسی میشوند.
یکی از آزمونهای مهم برای سنجش کیفیت لولههای PE است که دستگاههای زیر را نیز در آزمون شامل میشود:
دستگاه آزمون تنش-کششی: برای اندازهگیری استحکام کششی و انعطافپذیری لولههای پلی اتیلن استفاده میشود. با اعمال بار تنش به لوله، مقاومت آن در برابر شکست سنجیده میشود.
دستگاه های آزمایشگاهی لوله های پلی اتیلن آزمون ضربه: برای اندازهگیری مقاومت لولهها در برابر ضربه استفاده میشود. با اعمال ضربه به لوله، انرژی جذب شده و تغییرات در ساختار لوله بررسی میشود.
دستگاه آزمون سختی: برای اندازهگیری سختی سطح لولهها استفاده میشود. با اعمال نیروی فشاری به سطح لوله، مقاومت لوله در برابر خراشیدگی و سایش سنجیده میشود.
در این بخش، سنجشها و شرایط خاصی بررسی میشود که مهمترین آنها عبارتند از:
آزمون OIT یا Oxidation Induction Time: این آزمون برای اندازه گیری مقاومت لولههای پلی اتیلن نسبت به اکسیداسیون استفاده میشود. با تعیین زمان القای اکسیداسیون، میزان پایداری حرارتی لوله مشخص میشود.
آزمون نفوذپذیری گاز: این آزمون برای اندازهگیری میزان نفوذپذیری گاز در لولههای پلی اتیلن استفاده میشود. با استفاده از این آزمون، میزان نفوذ گاز به داخل لوله اندازهگیری میشود و میزان حاکم بر عملکرد حفاظتی و باربری لوله تعیین میشود.
اصلیترین و مهمترین آزمون این بخش هیدرواستاتیک است. آزمون فشار هیدرواستاتیک برای آزمون فشاری و تست نشتی لولههای پلی اتیلن استفاده میشود. با استفاده از این آزمون، فشار آب درون لوله تنظیم و نمایش داده میشود تا مقاومت لوله در برابر فشار آب بررسی شود.
این آزمون شامل بخشهای سنجش مهم زیر در کنار دستگاه های آزمایشگاهی لوله های پلی اتیلن است.
آزمون برش لوله: با استفاده از این آزمون، لولهها به صورت برش داده شده و ابعاد و شکل برش بررسی میشود تا از تطابق با استانداردهای مشخص اطمینان حاصل شود.
آزمون قطر سنج: با استفاده از این آزمون، قطر داخلی و خارجی لولهها اندازهگیری و بررسی میشود تا از دقت ابعادی لوله اطمینان حاصل شود.
لولههای پلی اتیلن به دلیل ویژگیهای فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی خاص خود مورد توجه قرار گرفتهاند و به عنوان یکی از ابزارهای مهم در صنایع مختلف مورد استفاده هستند. به همین دلیل باید از سلامت آنها اطمینان حاصل کرد. در این بخش به بررسی برخی از مهم ترین دستگاه های آزمایشگاهی لوله های پلی اتیلن میپردازیم:
در این دستگاه با استفاده از فلومتر گاز نیتروژن، درصد دوده در لوله تعیین میشود. این دستگاه دارای قابلیت ذخیره سازی دادهها نیز می باشد.
با استفاده از این دستگاه میتوان نرخ جرمی لوله های پلی اتیلن را اندازه گرفت. با تنظیم دما و زمان القای اکسایش، نرخ جریان جرمی و دما، نرخ جریان جرمی در لوله تعیین میشود. معمولا این دستگاه قابلیت برش اتوماتیک و دستی، دقت دمایی و زمانی بالا دارد.
سیرکومتر که به نام نوار قطر سنج هم شناخته می شود، ابزاری است که برای اندازه گیری و ثبت قطر لولهها بکار میرود. این ابزار با دقت بالایی که دارد میتواند قطر داخلی و خارجی لولهها را بسنجد.
این دستگاه برای آزمون فشار هیدروستاتیک لولهها و اتصالات پلی اتیلن استفاده میشود. این کپ درپوش از جنس فولاد آبکاری شده است و سایزهای ۱۶ تا ۵۰۰ دارد. قابلیت این دستگاه در آزمونهای هیدروستاتیک و ترکیدگی است که کارکرد آسان دارد.
دستگاه تست کشش تنسایل : از دستگاه های آزمایشگاهی لوله های پلی اتیلن است که برای آزمایش تنسایل لوله ها استفاده میشود. معمولا در ظرفیت های ۵۰۰ کیلوگرم، ۲ و ۵ تن است که مدلهای تک و دو ستون دارد.
سخن آخر
در این نوشته ما از مقالات آموزشی آرنیک کو به بررسی برخی دستگاه های آزمایشگاهی لوله های پلی اتیلن پرداختیم. این دستگاهها در تحیلی و کنترل کیفیت لولهها کاربردهای بسیاری دارند. این اطلاعات تحلیلی در صنایع مختلف کمک زیادی به محققان، مهندسان و صنعتگران میکند.